ΨΑΡΙΑΝΗ ΓΑΛΙΟΤΑ 1: ΤΟ ΣΚΑΡΙ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Η ψαριανή γαλιότα ήταν ελαφρύ και γρήγορο κωπήλατο σκάφος, συχνά με ιστιοφορία λατινιού ή σακολέβας που χρησιμοποιήθηκε ως πειρατικό, καταδρομικό και αναγνωριστικό. Σίγουρα θα είχε πολλά κοινά με παρόμοια, προγενέστερα σκαριά της Μεσογείου, όπως οι γαλέρες των Ιταλικών πόλεων και τα σεμπέκα των αραβικών περιοχών.

Η χρήση τους γενικεύτηκε από τον 16ο και μέχρι τον 18ο αιώνα, ενώ συνέχισαν να χρησιμοποιούνται σαν πειρατικά και κατά τον 19ο αιώνα. Τα ναυτικά των μεγάλων χωρών χρησιμοποιούσαν συχνά γαλιότες σαν υποστηρικτικά μεγαλύτερων πλοίων ή αναγνωριστικά, καθώς και για την ρυμούλκηση πλοίων σε συνθήκες νηνεμίας. Στους ρόλους αυτούς χρησιμοποιούσε τις γαλιότες ο αγγλικός στόλος της Μεσογείου υπό τον Νέλσον, ενώ στον οθωμανικό στόλο ήταν ενταγμένες στην ψιλή αρμάδα (ελαφρύς στόλος).

Κατά την περίοδο του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768 - 1774) αναφέρεται πως ο Ρωσικός στόλος απέπλευσε για τη ναυμαχία του Τσεσμέ από τα Ψαρά, μαζί με ψαριανούς πιλότους και πυρπολητές, καθώς και 45 ψαριανές γαλιότες. Μια από αυτές άνηκε στον καπετάνιο Ιωάννη Βαμβάκη, που παρασημοφορήθηκε αργότερα από τον Αλέξανδρο τον Α’.  

Οι ιστορικές πηγές καταγράφουν γαλιότες με μήκος μέχρι 42 μέτρα, πλάτος 4,5 μέτρα και εκτόπισμα 75 έως 100 τόνους. Το σκαρί ήταν αρκετά χαμηλό με μυτερή πλώρη και υπερυψωμένο κατάστρωμα στην πρύμνη. Είχε από 16 μέχρι 26 κουπιά ανά πλευρά και δύο ή τρία κατάρτια με τριγωνικά πανιά (λατίνια). Ο οπλισμός τους ήταν δύο ή τρία κανόνια στην πλώρη και μπορούσε να έχει πάνω από 100 άτομα πλήρωμα. Συγκεκριμένα οι γαλιότες που συμμετείχαν στην ναυμαχία του Τσεσμέ αναφέρεται πως είχαν μήκος καρίνας 16 μέτρα, 80 ναύτες και 16 κουπιά ανά πλευρά.

Οι Ψαριανοί αναφέρεται πως συνέχισαν να χρησιμοποιούν γαλιότες σαν πειρατικά, αλλά και κατά την επανάσταση του 1821-1827.